طراحی وب سایت تجارت الکترونیک

سایت های اینترنتی و تجارت الکترونیکی

حیطه فعالیت های IT موارد متعددی را شامل می گردد که یکی از انها طراحی ، توسعه و بهبود سایتهای اینترنتی می باشد . در سالهای اخیر راه اندازی سایت اینترنتی و حضور در وب به صورت یک رفتار و روال سازمانی درامده لیکن در خصوص ضوابط و فاکتورهای نحوه طراحی سایت و همچنین معیار ها و شاخصهای ارزیابی عملکرد دو سطح ارائه خدمات سایتهای سازمان ها، موسسات ، شرکت ها و… تلاش کمتری صورت گرفته و منابع محدودی نیز در اختیار می باشد .
لذا در این زمینه، مجموعه ای از شاخصهای ارزیابی سایتهای اینترنتی تجارت الکترونیکی  در 5 گروه موضوعی تهیه شده است که می تواند به عنوان ملاکی برای ارزیابی سایتها مورد استفاده قرار گیرد. در این ضمیمه به طور خلاصه به این شاخصهای مذکور به ترتیب زیر هستند :
1- طراحی
2- مشتری مداری
3- محتوای اطلاعات
4- ساختار اطلاعات
5- خدمات پشتیبانی

1-2 طراحی

1-1-2 طراحی تصاویر ، گرافیک صفحه و جانمایی انها

– ایا طراحی جانمایی اطلاعات و طراحی نحوه قرار گیری انها در سایت جذاب می باشد ؟
– ایا متون سایتهای چندزبانه ، در کلیه سیستمهای عامل ، قابل رویت می باشد ؟
– ایا صفحات و اجزای انها ، از اصول طراحی گرافیکی خوبی پیروی می کنند؟
– ایا شکل ایکونها به روشنی ان چه را که مد نظر و هدف اصلی از انها می باشد را بیان می کنند ؟
– ایا جانمایی ایتما و امکانات موجود در صفحات ، متناسب با محتوای ان صفحه می باشد ؟
– ایا سایت ایجاد شده توانایی جذب افرادی را که به طور اتفاقی به سایت مراجعه می کنند دارد؟
– ایا نحوه ارائه مطالب صفحات سایت چشمگیر و جذاب است؟
-ایا هماهنگی لازم ساختار و رنگ صفحات سایت وجود دارد ؟
– ایا از تصاویر و جلوه های گرافیکی متحرک مناسب و جالب استفاده شده است؟

2-1-2طراحی و پیش بینی امکانات ضرروری

– ایا امکان جستجو در مطالب سایت وجود دارد ؟
– ایا صفحات سایت ، در حالت نمایش RESOLUTION  به طور مناسب دیده می شوند ؟
– ایا امکاناتی به منظور زبان چندگانه در سایت ایجاد شده است ؟
– ایا در هر صفحه ایکونی معین برای تغییر زبان سایت تخصیص یافته است ؟
– ایا امکانات مناسبی به منظور انتقال متقابل اطلاعات بین سایت و استفاده کننده از ان وجود دارد؟
– ایا ارتباطیLINK از سایت به موتورهای جستجو وجود دارد؟
– ایا جستجوی داخلی سایت به تمام زبانهای موجود سایت انجام می پذیرد؟
– ایا سایت دسترسی به نرم افزارهای مناسب و لازم را دارد؟
– ایا دسترسی به صفحه اصلی سایت  PAGE  HOME از هر صفحه ای ممکن است؟
– ایا برای جمع اوری نظرات و انتقادات مراجعه کنند به سایت قسمتی پیشبینی شده است ؟
– ایا فهرست مطالب اراعه شده در بالای صفحه اصلی اورده شده ؟

2-2 مشتری مداری

– ایا هدف از راه اندازی سایت و نیز مطالب موجود در ان به روشنی مشخص است ؟
– سایت در چه حد و در چه مواری قابلیت بهره دهی واقعی به کاربران خود را دارد ؟
– ایا شناخت دقیقی از مخاطبان سایت ( سن و جنس و تحصیلات ) وجود دارد ؟
– ایا مطالب صفحات کلیه اهداف ان صفحه را بر اورده میکند ؟
– ایا به نظرات جمع اوری شده مشتریان توجهی می شود ؟
– ایا تامین رضایت مشتری درعملکرده سایت پیش بینی شده است؟

3-2ساختار اطلاعات

– ایا مراجعه کنندگان میتوانند اطلاعات مورد نیاز خود را با تعداد لینک معقول به دست می اورند؟
– ایا ارتباطات و لینک های ایجاد شده در سایت به منابع اطلاعاتی دیگر بر اساس لیست موضوعات  مختلف به درستی و به طور منطقی و مرتب شده است ؟
– ایا میتوانید از اولین صفحه سایت تشخیص دهید که اطلاعات چگونه سازماندهی شده و چه مواردی در سایت موجود است ؟
– ایا اطلاعات ارائه شده به اندازه کافی در بخش ها و فرمت های مخصوصی دسته بندی شده تا به راحتی بتوان ان را چاپ نمود؟
– گروه ها و زیر گروه های مطالب و موضوعات تا چه حد منطبق بر طبقه بندی ها و استاندارد ها است ؟

4-2 محتوای اطلاعات تجارت الکترونیک 

1-4-2 مقدار اطلاعات

– مقدار اطلاعات ارائه شده در سایت تا چه حدی کامل است ؟
– مقدار اطلاعات ارائه شده در سایت در مقایسه با سایت های مشابه تا چه حدی کامل است ؟
– ایا مقدار جزئیات ارائه شده برای زبان های مختلف منطبق بر نیاز های کاربران با زبان مربوطه می باشد؟

2-4-2 نوع اطلاعات

– ایا اطلاعات ضروری زیر به منظور معرفی شرکت یا سازمان ارائه شده؟
ارم سازمان . تاریخچه سازمان . تشکیلات کلی سازمان . معرفی واحد های وابسته . اطلاعات اماری سازمان . اخبار و رویداد های سازمان. اطلاعات تماس سازمان . مجموعه قوانین . مقررات . ایین نامه ها و ضوابط مربوط به سازمان 0
– چه نوعی از منابع اطلاعات در سایت ارائه میشود ؟
– در صورت وجود محدودیت چه نوعی از اطلاعات ترجیحا ضرورت دارد ؟
– معیار های لحاظ شده برای انتخاب منابع مرتبط LINKS و مکمل با سایت چه مواردی است ؟
– ایااطلاعات ارائه شده در سایت ها و منابع اطلاعات مرتبط جامع و فرا گیر هستند؟

– ایا لینک های ارائه شده اطلاعاتی را ارائه میدهند که به راحتی در منابع اطلاعاتی دیگر موجود نیستند ؟
– ایا از اطلاعات چند رسانه ای MULTIMEDIA در سایت استفاده شده است ؟
– ایا یک توازن نسبی بین نوع اطلاعات ارائه شده از لحاظ تصاویر و متن موجود است ؟
– ایا بایگانی مطالب سایت مرتبا به روز میشود ؟
-ایا امار تعداد مراجعه کنندگان و تعداد مراجعه انان به سایت با جزعیات زمانی و موقعیت جغرافیایی مراجعه کنندگان و…. قابل دسترسی میباشد ؟

3-4-2

– هویت و اعتبار نویسنده مطالب چیست ؟
– ایا نویسنده از صلاحیت کافی برای تالیف مطالب صفحه بر خوردار است ؟
– ایا نویسنده مراجع و مستندات معتبر راجع به مطالب صفحه بر خوردار است ؟
– ایا مطالب و اطلاعات تخصصی سایت توسط گروه یا فرد مستقل و صاحب نظر تایید میگردد؟

5-2خدمات پشتیبانی تجارت اللکترونیکی

– ایا نام و پسوند دامنه( DOMAIN) متناسب با نام سازمان و نوع عملکرده ان میباشد ؟
– ایا عنوان مناسب برای صفحات HTML اختصاص یافته ؟
– ایا صفحات سایت با وارد نمودن کلمات صحصح و کافی در موتور های جست و جو قابل دسترسی میباشد ؟
– امنیت کل سایت در چه حد است ؟
– ایا صفحات سایت با سرعت مناسب بار گذاری میشوند ؟
– ایا لینک ها به روز میشوند ؟
– ایا فضای اختصاص یافته برای سایت متاسب و کافی است ؟
– ایا نامهای دامنه مشابه خریداری و یا رزرو شده اند ؟
– ایا سایت به نشریات و سایت ها معرفی میشود ؟
– ایا ایمیل های دریافت شده چک میشوند و به شرعت به انها پاسخ داده می شوند؟

تحقیقات بازاریابی در تجارت الکترونیکی

تحقیقات بازار یابی MARKET RESEARCH یکی از مراحل مهم در فرایند بازاریابی است . در تحقیقات بازار یابی ارتباط بین مصرف کنندگان و خریداران و عامه مردم از یک طرف و مدیران بازاریابی از طرف دیگر از طریق تبادل اطلاعات فراهم میشود و از تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست امده اطلاعات مختلفی مانند کیفیت محصولات و رنگ و اندازه نوع بسته بندی و زمان تحویل و روش قرار داد مزایای تولیدات و خدمات ارائه شده توسط رقبا ارزیابی متکی از تولید محصولی جدید و خدمات پس از فروش را جمع اوری و با توجه به نظر مصرف کنندگان می توان تغییرات لازم را در فرایندهای مختلف شرکت اعمال کرد . مصاحبه تلفنی روشهایی هستند که به طور رایج برای جمع اوری نظرات مشتریان بالقوه یا بالفعل درباره کیفیت محصولات یا خدمات شرکتها و سازمانها مورد استفاده قرار می گیرند .
اما با توجه به امکانات ارتباطی جدید در شبکه اینترنت امروزه تکنیک جدیدی برای جمع اوری نظرات افراد مورد استفاده قرار می گیرد که تحقیق پیمایشی الکترونیکی نام دارد در این تکنیک نظرات افراد درباره محصولات یا خدمات از طریق فرم پرسشامه ای که با استفاده از محیط وب در شبکه اینترنت به وجود امده است اخذ گردیده و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد . این تکنیک هم توسط شرکت هایی که دارای فعالیت های موازی در شبکه اینترنت و و هم شرکتهایی که صرفا به صورت الکترونیکی فعالیت می کنند مورد استفاده قرار گرفته است . در شرایط کنونی بازار جهانی و روند جهانی شدن اقتصاد باید توجه بیشتری به تحقیقات بازار صورت گیرد و با توجه به پوشش وسیع شبکه اینترنت و گسترش روز افزون ان ، این تکنیک و روشهای مشابه دیگر، ابزارهایی قویی و کم هزینه و بسیار کارامد در تجارت الکترونیکی برای دستیابی به اطلاعات بازارهای مختلف می باشد .
تحقیقات پیمایشی الکترونیکی Electronic Survery را می توان روشی موثر و بسیار کم هزینه در جهت دستیابی به نگرش ها و نظرات افراد با استفاده از شبکه های کامپیوتری دانست . هرچند از تکنیک تحقیق پیمایشی الکترونیکی در تحقیقات علوم مختلف استفاده گردیده است ، اما با توجه به اهمیت تجارت الکترونیکی در شبکه اینترنت ، در اینجا صرفا بر این بعد تکنیک تاکید می شود . در این تکنیک ابتدا پرسشنامه تحقیق که بر اساس چارچوب نظری تحقیق تهیه شده است به صورت یک فرم وب تهیه شده و سپس در ادرس وب مورد نظر قرار داده می شود . با توجه به امکانات مختلف موجود در طراحی فرمهای اطلاعاتی در وب ، جمع اوری اطلاعات می تواند به اشکال ذیل صورت پذیرد:
1- نظرات بازدیدکنندگان از فرم وب پس از کلیک بر روی کلید ارسال در روی فرم ، به ادرس پست الکترونیکی ارسال می گردد که طراح فرم برای جمع اوری ان در نظر گرفته است . بنابراین محقق پاسخهای بازدیدکنندگان را از طریق پست الکترونیکی خود دریافت میکند . به این روش تحقیق پیمایشی با پست الکترونیکی نیز گفته می شود . این روش دارای سادگی بیشتری در طراحی بوده و زمانی که نمونه اماری کمی مورد نیاز باشد بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.

2- نظرات بازدیدکنندگان در داخل یک فایل بانک اطلاعاتی متنی یا به صورت بانک اطلاعاتی Access ذخیره می گردد . محقق پس از زمان مشخصی میتواند فایل مورد نظر را از روی شبکه بر روی کامپیوتر خود بارگذاری کرده و با استفاده از برنامه های مربوطه پردازش لازم را بر روی انها انجام دهد و پس از تهیه نمودارها و گزارش های لازم نتایج را بر روی شبکه اینترنت نیز منتشر سازد . هر چند نتایج این تحقیق در تحقیقات بازاریابی می تواند محرمانه تلقی شود ولی به منظور حفظ اطلاعات می توان از روشهای مناسب برای برقراری امنیت اطلاعات به دست امده استفاده نمود .
یکی از نکات مهم در این تحقیقات چگونگی دعوت از افراد برای بازدید از فرم وب مربوطه و تکمیل ان است . به این منظور معمولا از روش های زیر استفاده میشود:
الف: پس از مشخص کردن جامعه اماری از طریق اینترنت و یا منابع دیگر ، ادرس پست الکترونیکی این افراد گرداوری شده و برای تمامی انها از طریق پست الکترونیکی دعوتنامه ارسال می گردد . در متن این نامه الکترونیکی علاوه بر بیان اهداف تحقیق ادرس صفحه وب حاوی فرم پرسشنامه تحقیق نیز به صورت یک لینک ارسال می گردد تا دریافت کنندگان نامه بتوانند با استفاده از ان بلافاصله به فرم پرسشنامه مربوطه مراجعه کنند.
ب: افراد علاقمند به شرکت در تحقیقات پیمایشی به سایت شرکتهایی که در این زمینه فعالیت می کنند مراجعه کرده و در فرم مربوطه ثبت نام نموده و در زمان اجرای تحقیق در موضوع مورد نظر برای این افراد از طریق پست الکترونیکی دعوتنامه ارسال می گردد.
ج: از بین افراد بازدیدکننده از یک سایت با استفاده از نمونه گیری سیستماتیک و در فواصل زمانی مشخص انتخاب لازم صورت گرفته و پنجره وب جدیدی ناگهان باز شده و از بازدیدکنندگان درخواست می گردد تا در صورت تمایل در تحقیق پیمایشی الکترونیکی مورد نظر شرکت کند متد pop-up بررسی شرکتهای استفاده کننده از این روش نشان داده است که نرخ پاسخ دهندگان Response Rate در این روش به دلیل جذابیت ان بالاتر از سایر روشها بوده است .
در تمامی روشهای فوق شرکتهای ذینفع سعی می کنند تا در دعوتنامه های خود برای افرادی که به پرسشنامه ها پاسخ می دهند جوایزی اختصاص دهند تا تمایل بیشتری برای شرکت انان در تحقیق مربوطه به وجود اورند .
مزایا ومحدودیت ها
با توجه به ویژگیهای این تکنیک و نیز شرایط کاربران مزایا و محدویتهای مختلفی را میتوان برای انجام تحقیقات پیمایشی الکترونیکی در تحقیقات بازار برشمرد مزایای این روش عبارتند از :
1- سرعت بالا در انجام تحقیق
2- گسترش جغرافیایی وسیع در انتخاب جامعه تحقیق
3- هزینه تحقیقاتی پایین
4- راحتی کار
5- امکان پردازش های لحظه ای
6- امکان اجرای ازمایشی سریع و ارزان پرسشنامه
محدودیتهای این روش نیز شامل موارد زیر هستند :
1- محدودیت در انتخاب جامعه اماری
توضیح این که در این روش تنها کاربران اینترنت می توانند به عنوان جامعه اماری انتخاب شوند .
2- نیاز پاسخ دهندگان به دانش و مهارت مناسب جهت استفاده از اینترنت و فرمهای مربوطه
تحقیقات الکترونیکی درایران
به منظور بررسی امکان پذیری استفاده از تحقیق پیمایشی الکترونیکی در تحقیقات بازار ایران موضوع از ابعاد زیر قابل بررسی است :
الف: بررسی فعالیتهای بازاریابی شرکتهای ایرانی نشان می دهد که هرچند انجام تحقیقات بازار به شیوه سیستماتیک ان دارای سابقه زیادی نیست اما به هر حال شرکتهایی بوده اند که از طریق روشهای کتبی و مصاحبه های حضوری سعی کرده اند تا درباره نظرات مشتریان محصولات خود ، اطلاعات لازم را جمع اوری کنند .
اگر یکی از دلایل عدم استفاده از تحقیقات بازار را بالا بودن هزینه و وقت گیر بودن ان بدانیم انجام تحقیق بازار با استفاده از پیمایش الکترونیکی را می توان راهی برای غلبه بر این محدودیتها بدانیم ، به عبارت دیگر استفاده از این تکنولوژی جدید میتواند روشها را نیز دگرگون کرده و فضای جدیدی برای انجام فعالیت های بازاریابی به وجود اورد. هر چند دلایل عمده دیگری از بعد اقتصاد کلان و سیستم اقتصادی کشور را می توان از موانع بازاریابی علمی دانست اما به اعتقاد اکثر صاحبنظران برای شکوفایی اقتصاد ملی راهی جز ورود به بازارهای منطقه ای و بین الملللی وجود ندارد و توجه به بازار یابی و روشهای اطلاع از نظرات مصرف کنندگان در بازارهای الکترونیکی به الزامی استراتژیک تبدیل گردیده است .

ب : گسترش استفاده از شبکه اینترنت در داخل و خارج کشور را می توان یک فرصت استراتژیک تلقی کرد، به خصوص این که بازارهای صادراتی ایران در زمینه گسترش استفاده از شبکه اینترنت در وضعیت بهتری نسبت به ایران قرار دارند . عمده کشورهای عربی حوزه خلیج فارس دارای پوشش وسیع تر و قوی تری از شبکه اینترنت نسبت به ایران هستند و این امر می تواند برای تولید کنندگان و صادرکنندگان فرصتی محیطی تلقی گردد. مشاهدات و بررسیهای انجام شده بیانگر این است که وضعیت موجود این کشورها یاد شده را می توان فرصتی جدید برای تجارت الکترونیکی در منطقه حوزه خلیج فارس دانست . در داخل کشور نیز استفاده از شبکه اینترنت به سرعت در حال افزایش است . گشترش استفاده سازمانها و شرکتهای مختلف ایرانی و رغبت جوانان به استفاده از شبکه اینترنت نیز می تواند فرصتی برای تولید کنندگان داخلی در جهت استفاده از نظرات انان از طریق پیمایش الکترونیکی برای بهبود و کیفیت کالاها و خدمات باشد
با توجه به انچه گفته شد تحقیقات بازار به عنوان یکی از مراحل مهم و حیاتی بازاریابی مطرح می باشد که امروزه به راحتی با بهره گیری از تکنیک تحقیق پیمایشی الکترونیکی قابل انجام است و با توجه به مزایای این تکنیک نسبت به روشهای سنتی کاربرد زیادی در تجارت الکترونیکی دارد . شرکتهای ایرانی که درحال برنامه ریزی توسعه صادرات خود به کشورهای دیگر هستند و نیز قصد ارتقای کیفی محصولات و خدمات خود را دارند همواره باید به بررسی مستمر و منظم نظرات مشتریان خود اقدام کنند تا از این طریق بتوانند طراحی متناسب با نیازهای بازار را در مدیریت خود مد نظر داشته باشند و بهترین تکنیک در بازارهای الکترونیکی شونده استفاده از تحقیق پیمایشی الکترونیکی در تحقیقات بازار است .